Jak profesjonalnie naostrzyć łyżwy?

Reading Time: 8 minutes

Sezon w pełni, różnego rodzaju rozgrywki trwają w najlepsze, bramki, kary, ostre starcia, efektowne parady i koronkowe akcje to sól hokeja. Jednak nieodłącznym elementem tej dyscypliny sportu jest sprzęt, a wraz z jego użytkowaniem, następuje jego zużycie. Mimo tego nie zawsze jesteśmy skazani na kupno nowego ekwipunku, czasem warto sięgnąć po fachowy serwis.

Dziś przyjrzymy się kwestii łyżew, w których najbardziej zużywającą się częścią jest ostrze, które co jakiś czas trzeba ponownie naostrzyć. Wiele lat ostrzono łyżwy w różny sposób, wielokrotnie przy pomocy domowych sposobów, szlifierek tarczowych, ręcznie, jednak najlepszym rozwiązaniem jest użycie profesjonalnych maszyn. Używanie markowego sprzętu przeznaczonego do ostrzenia łyżew zapewni nam dobry szlif, dłuższą żywotność płozy, a także pozwoli dostosować ostrzenie do indywidualnych potrzeb i preferencji.

Numerem jeden na rynku maszyn do ostrzenia łyżew jest kanadyjska firma Blademaster, na jej przykładzie postaramy się przybliżyć temat ostrzenia łyżew. Blademaster obecny jest na rynku od wielu lat, a od 1987 traktowany  jest jako lider w produkcji sprzętu służącego do konserwacji, naprawy i ostrzenia łyżew. Na bazie wielu lat doświadczeń Blademaster buduje maszyny na miarę każdego użytkownika. W ofercie znajdziemy maszyny przenośnie, które możemy zabrać nawet do autokaru,  poprzez jednostanowiskowe używane  często na lodowiskach po, 2 lub 3 stanowiskowe znajdujące swoje miejsce w dużych ośrodkach  hokejowych.

Przygotowanie do ostrzenia łyżew.

Najważniejszym elementem jest bezpieczeństwo, tak więc przed przystąpieniem do pracy należy zadbać o strój ochronny. Włóżmy ubranie robocze, lub przynajmniej fartuch, warto także używać okularów ochronnych, opiłki które mogą wpaść do oka nie są niczym przyjemnym. Stół na jakim ostrzymy łyżwy powinien być zawsze czysty. Koniecznie trzeba pozbyć się pyłu jaki powstaje w czasie ostrzenia, użyjcie szmatki bądź miotełki. Część maszyn Blademaster ma wbudowany odkurzacz, który zbiera wszelkie opiłki i pył.

Zdarcie starego szlifu.

Istnieje możliwość zdarcia starego szlifu, robimy to na specjalnej szerszej tarczy, ustawionej pionowo do łyżwy i ostrza jakie będziemy szlifować. Dzięki usunięciu starego szlifu powierzchnia jest lepiej przygotowana pod ostrzenie, niejednokrotnie dzięki zdzieraniu pozbywamy się wszelkich nierówności, zadziorów oraz osadów jakie pojawiają się na płozie.

Diament

Ważnym elementem jest diament, to on kształtuje nam tarcze, która swój kształt przeniesie na szlif. Do wyboru mamy kilka diamentów, różnią się ceną oraz jakością.

Diament do ostrzałki służący do formowania tarczy

Ustawienie tulejki z diamentem

Przed formowaniem krawędzi tarczy musisz ustawić tulejkę w której zamocowany jest diament .Tulejka może być ustawiona w zakresie ¼ – 2 cale (skala ta odzwierciedla głębokość rowka jaki powstanie po szlifowaniu ostrza, im wyższa, tym rowek płytszy. W maszynach Blademaster  wartości 1/4  lub 3/8 cala to rowki głębokie, natomiast 5/8, 3/4, 7/8 lub cal, zaliczają się do rowków płytkich. Jeżeli jesteś pewny, że ustawiłeś odpowiednią wartość, zablokuj tulejkę.

Proces formowania kształtu tarczy w czasie ostrzenia łyżew.

Formowanie tarczy

Przed włączaniem maszyny upewnij się, czy tarcza obraca się swobodnie. Po włączeniu maszyny, przy pomocy odpowiednio ustawionej tulejki, poruszając nią w górę i w dół nadajemy tarczy odpowiedni kształt co przekłada się na głębokość rowka jaki uzyskamy w czasie ostrzenia. Nasze ruchy nie mogą być zbyt szybkie, najlepiej przesuwać tulejkę wolno w gorę i w dół, da nam to najlepszy efekty. Przy kształtowaniu  tarczy prawą rękę trzymamy na tulejce , lewą spoczywa na ramieniu, na którym zamocowana jest tulejka, pomoże nam to lepiej kontrolować cały proces.

Tarcza szlifierska 8MXR

Tarcza szlifierska 8MXP
Tarcza szlifierska 8MXRUBY

Imadła do łyżew.

Model SH2000
Model SH7000
Model SH6000

Odpowiednio ustawione imadło do łyżew jest koniecznym warunkiem do dobrego ostrzenia. Łyżwę zapinamy w imadło w pozycji poziomej i ustawiamy horyzontalnie do tarczy szlifierskiej, zalecanym jest odpowiednie wycentrowanie zapiętej łyżwy w stosunku do tarczy, robimy to przykładając ostrze łyżwy dwukrotnie  do tarczy, tak aby zaznaczyć dwa punkty przy obu końcach ostrza. Sprawdzamy czy  punkty te są na tym samy poziomie, jeśli nie , musimy skorygować ustawienie łyżwy w imadle tak by była odpowiednio wypoziomowana względem tarczy.

Jeśli uporamy się z tymi niezbędnymi czynnościami, możemy zacząć ostrzyć. Jednak przed tą czynnością sprawdzamy jeszcze czy ostrze nie jest wygięte, jeśli tak,  możemy je wyprostować za pomocą jednego z narzędzi Blademaster. Później przesuwamy kciuk i palec wskazujący wzdłuż ostrza, sprawdzając czy nie ma zadziorów lub innych nierówności. Ważną kwestia jest też stan nitowania, jeśli płoza TUUK jest poluzowana przed ostrzeniem powinniśmy  poprawić mocowania nitów, wymienić lub też w inny odpowiedni sposób doprowadzić mocowanie płozy do stabilnego stanu.

W temacie imadeł do łyżew, występują one w różnych wariantach, niektóre pasują idealnie do łyżew hokejowych, zapniemy w nie praktycznie wszystkie modele, inne służą typowo do łyżew dziecięcych o małych rozmiarach, jeszcze inne to imadła do łyżew figurowych.

Dwustanowiskowa maszyna do ostrzenia łyżew.
Ostrzenie łyżew na maszynie BLADEMASTER.

Ostrzenie łyżew

Łyżwę ostrzymy przesuwając imadło wzdłuż tarczy szlifierskiej od  strony lewej do prawe (od czuba buta do kostki). Ważne jest aby ruch był jednostajny i nie miał przerw. Ostrze przyciskamy delikatnie do tarczy, niezbyt mocno aby nie spalić ostrza lub też nadmiernie nie zużywać tarczy. Jeśli cały zestaw był dobrze ustawiony,  to wystarczy nam kilka pociągnięć aby uzyskać właściwy efekt. Przed wykonaniem ostatniego pociągnięcia warto przesmarować ostrze specjalną pastą polerską. Sprawdzamy, najlepiej pod światło czy szlif jest odpowiedni,  i czy nie ma widocznych wad. Na koniec przy pomocy specjalnego kamienia gradujemy  krawędzie tak aby nie były zbyt ostre i nie pokaleczyły użytkownika.

Łyżwa wpięta w imadło gotowa do ostrzenia.
Stanowisko do nadawania nowego szlifu.

Tak w skrócie wygląda ostrzenie na maszynie Blademaster. Temat można rozwijać o wiele aspektów takich jak zmiana konturu ostrza lub prostowanie płozy. Proces ostrzenia  wydaje się prosty i w założeniu taki jest, jednak łatwo zepsuć szlif lub w gorszym wypadku ostrze, dlatego tak ważnym jest aby serwisować łyżwy na dobrym sprzęcie, wydłuży to czas jaki będziemy użytkować nasz sprzęt, a jakość szlifu da nam podstawy do dobrej jazdy. Ostrzyć może każdy, nie jest  to zbyt skomplikowane, jednak po wielu latach doświadczeń osoby ostrzące łyżwy zdobywają „to coś” prawdziwy instynkt, jak ma wyglądać dobrze naostrzona łyżwa. W wielu klubach hokejowych są osoby ostrzące łyżwy od lat, znający upodobania każdego zawodnika, wiedzący jak naprawdę dobrze ostrzyć. Jednym słowem warto ostrzyć na dobrych maszynach, u fachowców.

Poniżej zilustrujemy  Państwu prawidłowy przekrój rowka jaki powstaje przy ostrzeniu.

Przy pomocy diamentu najpierw odpowiednio modelujemy tarcze w zależności od głębokości jaką chcemy uzyskać. Ostrząc, kształt krawędzi tarczy szlifierskiej odwzorowuje się na ostrzu łyżwy. Dzięki temu uzyskujemy wklęsłą powierzchnię ograniczoną ostrymi krawędziami na których wykonujemy ślizg. Rysunki powyżej ilustrują ten stan rzeczy. Pusta powierzchnia między krawędziami to rowek jak powstaje przy ostrzeniu, od jego głębokości zależą właściwości jezdne łyżwy.

Głęboki rowek charakteryzuje się wyraźnymi krawędziami, pozwala ciaśniej skręcać i gwałtowniej zatrzymywać się. Powierzchnia wklęsła jest większa, krawędzie wyższe, ostrze głębiej „zapada się” w lód, łyżwa stawia większy opór przy jeździe. Gracze, którzy wolą głębszy rowek „pracują ciężej”  na lodzie  z powodu większego tarcia jakie występuje. Krawędzie występujące przy głębokim rowku, szybciej zużywają się i wymagają większej dbałości  (częstsze ostrzenie). Głębokie krawędzie wybierają zazwyczaj mniejsi zawodnicy, ważący poniżej 84 kilogramów (oczywiście to orientacyjne szacunki, nie muszą być regułą). Gracze  grający blisko przeciwnika, w „tłumie”, często startujący i zatrzymujący się lub też po prostu lubiący mieć większe krawędzie będą preferowali właśnie głęboki rowek. Z  ciekawostek Wayne Gretzky grając w „Nafciarzach” preferował głęboki rowek  ostrzony na ½ cala (skala ustawienia tulejki z diamentem).

Jaką głębokość rowka wybrać?

Rowek płytki jest preferowany przez zawodników cięższych. Krawędzie nie są tak wyraźne jak przy głębokim rowku, łyżwa łatwiej nabiera ślizgu, nie „zapadając” się w lód. Gracze na płytkim rowku zużywają mniej energii w czasie jazdy. Płytki rowek daje znakomite efekty przy graczach z długim krokiem i odbiciem, lubiącym otwartą przestrzeń i swobodną jazdę. Ostrza łyżew z płytkim rowkiem są łatwiejsze w szlifowaniu, a żywotność szlifu jest dłuższa.

Czasem panuje błędna koncepcja, iż łyżwy hokejowe powinny mieć głęboki rowek. W lidze NHL każdy z graczy przez lata doświadczeń w jeździe wypracowuje swoje własne preferencje i niekoniecznie  musi być to głęboki rowek, gracz musi czuć się komfortowo i bezpiecznie na swoich krawędziach. Na powyższy stan składa się kilka czynników: doświadczenie, umiejętności, styl jazdy oraz to jaką rolę pełni na lodzie. Ostrze łyżwy może być naostrzone bardzo dobrze, tak na głębokim jak i płytkim rowku. Każdy z graczy dobiera sobie głębokość dla siebie. Cechy ostrzenia na głęboki rowek lub płytki, jakie pojawiły się wcześniej nie są też regułą, najważniejszy jest zawodnik i to co On preferuje.

Przykładowo sześciokrotny zwycięzca pucharu Stanleya Mark Messier, grając  w Edmonton Oilers, ważący w okolicach  93 kg, używał rowka ostrzonego na 1 cal (płytki rowek). Messier lubił długie i płynne odbicia, parł zawsze do przodu , nie potrzebował przy tym zbyt głębokiego rowka, lubił „szybować” nad taflą lodu.  George Laraque ważący niemało bo około 113 kg podobnie jak Messier używał płytkiego rowka. Zdobywca „Norris Trophy” Chris Pronger ważył 97 kg i preferował płytki rowek (7/8 cala) natomiast zawodnik Colorado Avalanche i olimpijczyk Joe Sakic jeździł na dość płytkim rowku jak na niedużego gracza.

Ciekawym przykładem jest Jerome Iginla grający podobnie stylowo jak Mark Messier ostrzył łyżwy na ½ cala co zwykle zalicza się do głębokich rowków, i może zastanawiać przy zawodniku o znaczącej wadze. Jednak na przykładach powyższych zawodników widzimy, że każdy z nich reprezentuje swój styl gry i swoje upodobania odnośnie ostrzenia, ważnym jest jednak aby szlif dostosować indywidualnie , a to praca tak zawodnika jak i osoby, która ostrzy.

Osoby odpowiedzialne za ostrzenie w klubach NHL maja bardzo odpowiedzialną pracę, znaja na wylot upodobania swoich podopiecznych. Często na porannym treningu przed meczem ostrzą łyżwy tak, aby zawodnicy mogli przetestować lód przed właściwym meczem,  zostaje wtedy jeszcze  czas na poprawienie czegoś w szlifie. Rowek można zmniejszać i zwiększać z racji budowy,  klimatu i jakości lodu w hali, w jakiej akurat toczy się gra. Nie zawsze też ostrzy się łyżwy przed każdym meczem, niektórzy zawodnicy przejadą na szlifie 2-3 gry, inni muszą odnawiać szlif częściej. Wszystko zależy od jakości lodu lub też czynników losowych jak zderzenia, upadki kiedy to krawędź może zostać zniekształcona.

Podsumowując ten wątek, ostrzenie to z jednej strony proces niezbyt trudny, zwłaszcza przy dobrym sprzęcie, jednak kryje się za nim wiele niuansów, jedno prawidło możemy zastosować, jeśli nie masz.

Dodaj komentarz