Pozycja bramkarza.
Słowem wstępu. Pozycja bramkarza w hokeju to kompletnie odmienna gra niż zawodnika z pola. Hokejowy bramkarz, czyli popularny „GOALIE” to wymagająca robota charakteryzująca się wyjątkowym treningiem, sprzętem oraz podejściem do kwestii mentalnych na lodzie. Chcemy Wam dziś przybliżyć specyfikę pojęć, zwłaszcza z zakresu sprzętu jakiego używają bramkarze. Wiele z poniższych pojęć nie jest do końca znanych w Polskim świecie hokeja, ale warto się z nimi zapoznać aby mieć lepszą orientację co bramkarz ma na sobie i dlaczego.
Strefy punktowe (Scoring Zones)
Patrząc na bramkarza hokejowego na tle bramki możemy wyróżnić kilka stref, które dzielą całą “pozycję” na części, dzięki którym łatwiej możemy określić miejsca gdzie krążek hokejowy może potencjalnie znaleźć drogę do bramki. Wersja podstawowa podziału obejmuje 5 stref punktowych. Poniżej krótko je opisaliśmy, a w niedalekiej przeszłości podział ten został rozbudowany o dodatkowe dwie strefy.
1 - Strefa kija, niska - strefa obejmuje dolną część strony gdzie bramkarz trzyma kij - obszar od połowy kija w dół granicy to ramię z obijaczką, lód oraz słupek bramki. Podczas „butterflaja” obszar ten chroniony jest przez nogę w parkanie oraz odbijaczkę spoczywającą na parkanie. Kiedy bramkarz stoi, „wiosło” kija używane jest do ochrony tej strefy, poprzez zbijanie krążka.
2 - Strona łapaczki, niska – strefa obejmuje dolną część strony, gdzie bramkarz trzyma łapaczkę – obszar obejmuje strefę od łapaczki, po taflę lodu i słupek bramki. Podczas „butterflaja” strefa ta chroniona jest całkowicie poprzez łapaczkę nad parkanem.
3 - Strona łapaczki, wysoka – strefa obejmuje obszar od łapaczki i ramienia na dole, poprzez maskę wewnątrz po słupek i poprzeczkę z zewnątrz strefy.
4 - Strefa kija, wysoka – obszar górny gdzie bramkarz trzyma kij, tą strefę definiują łapaczka i ramie jako dół, maska, poprzeczka bramki i słupek. Górna połowa kija bramkarskiego mieści się w tej strefie, jednak nie jest zazwyczaj używana do zatrzymania krążka.
5 - „Five-hole” – „Piąta Dziura” – piąta i ostatnia strefa pomiędzy nogami i łyżwami bramkarza. Strefa ta chroniona jest przez łopatkę kija bramkarskiego oraz górną część parkanów w czasie obrony w pozycji „butterfly”.
W roku 2000 wyróżniono dodatkowo 2 strefy pod ramionami bramkarza gdzie czasem prześlizguje się krążek.
Nazwano je „six hole” między ramieniem trzymającym kij a ciałem bramkarza, oraz „seven hole” między ramieniem trzymającym łapaczkę, a ciałem bramkarza. Bramki wpadające w strefy 5, 6 i 7 uważa się za oznakę słabego bronienia lub tez można je potocznie nazwać „szmatami”.
Nazewnictwo poszczególnych części ekwipunku bramkarza hokejowego.
FLAT FACED (Parkany o płaskiej powierzchni) – powierzchnia bez wyraźnych wybrzuszeń, pomaga w lepszej kontroli zbijanego krążka
KNEE ROLLS - Rolki na wysokości kolan (horyzontalne) – „rolki” położone horyzontalnie pozwalające na zginanie części udowej parkanu. Aktualnie „rolki” te to raczej zabieg kosmetyczny niż pierwotna funkcja. To budowa wnętrza parkanów pozwala na uzyskanie odpowiedniego „flexu”, innymi słowy miejsca „łamania” parkanów wyprowadzono do wewnątrz.
+1, +2, +3 – Rozmiar z oznaczeniem „+”. Jeżeli określamy rozmiar przykładowo 32+2 oznacza to iż parkany mają rozmiar 32 cali plus dodatkowo 2 cale więcej aby chronić tzw. Five-hole (dziurę między nogami). Tak więc powyższy rozmiar będzie pasował dla tego komu pasuje właśnie 32”, jednak długość parkanów będzie wynosiła 34”. Rozmiar 34+2 pasuje normalnie do rozmiaru 34” ale całkowita długość to 36”.
SYSTEM ROZMIARÓW BAUER - Nowy system pomiaru parkanów. Upraszcza dotychczasowe metody mierzenia, które były często nie do końca zrozumiałe dla użytkowników. Dzięki prostej miarce możemy dobrać długość i rozmiar do właściwych parkanów firmy BAUER.
BREAK - Łamanie – inaczej zgięcie (break), fałd (crease), przełamanie (cleave), to miejsce gdzie parkany poddają się zgięciu. Mogą posiadać „łamanie” powyżej i poniżej kolana.
OUTER ROLL (vertical roll) - „Rolki” zewnętrzne – Znaczące zgrubienie umiejscowione na przedniej części parkanów przy zewnętrznej krawędzi, na całej ich długości.
BOOT - But – najniższa część parkanów, która chroni łyżwy bramkarza
CALF WINGS - "Skrzydło” łydki – umiejscowione z boku, na zewnątrz panele chroniące łydki, mające bezpośrednią styczność z lodem w czasie obrony w pozycji „butterfly”. Czasem jako „Skrzydło” łydki określa się razem i „skrzydło” i klin. W parkanach Reebok nazywają to „3D calf design”
CALF WEDGE lub CALF LIFTS - Klin łydki – panel ( miękka poduszka) umiejscowiona pomiędzy „skrzydłem” a owijaczem łydki. Pomaga lepiej przyjąć pozycję „butterfly”, podwyższa łydkę względem lodu, zapobiega zbytniemu okręcaniu się parkanów w czasie obrony „butterflajem”.
CALF WRAPS czasem SHIN CRADLE – Owijacz łydki („kołyska” goleni) – panel z miękkiego nylonu lub pianki, owijany wokoło łydki. Najbardziej wewnętrzna cześć parkanów styczna z łydką.
LEG CHANNEL – „Kanał” nożny – wnętrze parkanu gdzie spoczywa noga bramkarza. Budowa i kształt „kanału” nożnego wpływa na obracanie się parkanów.
THIGH RISE - Część udowa – część parkanów powyżej kolana.
KNEE STACKS (knee raisers, knee flaps)- Owijacze kolana – miękkie poduszki po wewnętrznej i zewnętrznej stronie kolana. W czasie bronienia w pozycji „butterfly” kolana spoczywają bezpośrednio na nich. Wpływają na wygodę broniącego w czasie klęku, z wiekiem bardziej przydatne.
KNEE LOCK czasem KNEE CRADLE - Zamek kolana („Kołyska” kolana) – miejsce w parkanie, w które wkładamy kolano, czasem niektórzy jako zamek kolana określają lewy i prawy owijacz z boków kolana, jednak lepiej przyjąć pierwszą wersję. Zamek kolana utrzymuje kolana na miejscu, poprawiając wygodę. W nowych modelach sprzętu zamki kolana zazwyczaj można wyciągać lub też regulować w zakresie horyzontalnym i wertykalnym.
THIGH BOARDS - Płyta udowa – płaska klapa, która chroni górną część uda od wewnętrznej strony parkanu. Możliwość dopasowania jest bardzo wskazana, dzięki dobremu ustawieniu. Schodząc do pozycji „butterfly” płyty łączą się razem zasłaniając dziurę między nogami „Five-Hole”.
THIGH GUARDS (knee guards) - Ochraniacze ud (ochraniacze kolan) – zaokrąglone klapy, które możemy zapiąć wokół uda. Chronią górną część kolana w czasie obrony w pozycji butterfly. Generalnie może być to tożsame z płytą udową. W angielskiej terminologii często Thigh Board i Thigh Guards są traktowane tak samo. Ochraniacze ud można czasem spotkać połączone z bramkarskimi ochraniaczami kolan.
ROTATION - Obrót parkanów (rotacja) – przód parkanów, w czasie gdy bramkarz stoi, zwrócony jest w stronę boiska i grających. Gdy brakarz przyklęka parkany obracają się osiadając na swojej zewnętrznej, bocznej stronie. Dzięki temu cały czas zwrócone są przodem do gry, powiększając w czasie obrony pozycją "butterfly” i obszar jaki bramkarz chroni.
LANDING AREA - Zeskok parkanów– obszar wewnątrz parkanów który w czasie klękania będzie spoczywał na lodzie i przylegał do niego. To na nim bramkarz wykonuje ślizgi.
MINI SŁOWNICZEK BRAMKARSKI
Często powtarzające się zwroty przy opisach sprzętu bramkarskiego:
- synthetic leather – syntetyczna skóra
- water repelent – wodoodporna
- colour fast – o trwałych kolorach
- lighter – obniżona waga
- not gain weight over the years – nie nabierają wagi w czasie użytkowania
- foam inserted inside – wewnątrz wkładki z pianki
- layered foam – pianka warstwowa
- high density foam – pianka o zwiększonej gęstości (często lżejsza, nie zwiększająca swojej wagi w trakcie użytkowania)
- stitching – haft na parkanie (logo pełniące funkcje dekoracyjne)
- embroidered name – wyszywana nazwa gracza (nie może być całe, np. W.Gretzky jest prawidłowe)
- high density foam, i.e. hd30 – pianka o wysokiej gęstości (praktycznie tak twarda jak plastik, jednak lekka jak pianka)
- thigh rise are squared off – część udowa parkanów ma kwadratowy kształt (krawędzie są ustawione pod kątem 90 stopni, tak by zwiększyć maksymalnie pole jakie chronią parkany w czasie obrony stylem „butterfly”)
- unbreakable quick release buckles – klamry zatrzaskowe z możliwością szybkiego rozpięcia
- leather strap has PU coating – skórzany pasek z poliuretanową osłoną
- custom graphics – możliwość doboru grafiki na parkanach
Jak już wspomnieliśmy pozycja bramkarza jest naprawdę inna niż zawodnika pola. Postaraliśmy się przybliżyć niektóre pojęcia, znane w naszym “świecie” hokejowym. Bramkarz ma na sobie dużo sprzętu, dlatego warto poznać także pojęcia z nim związane aby lepiej wiedzieć na co zwracać uwagę i stać się bardziej świadomym zawodnikiem.